Dünyanın en mühim iki tayyare fabrikasından biri Boeing. Amerikalı. Şimdilerde birbirine oldukça yakın özellikleri olan ikinci bir uçağını havayollarına yakın gelecekte teslime hazırlanıyor. Bu uçağın adı Boeing 777X katlanan kanat. İki kanaat ucu da park pozisyonuna gelirken katlanıyor. Toplam 7 metreden fazla. Böylece köprüler içinde oldukça daha rahat park ediyor. Standart satış fiyatı 422.2 milyon dolar.Her defasında iki sınıfta toplam 426 yolcu taşıyabiliyor. Ben karşılaştırma yaparken her iki uçağın da kısaca 787-9 ve 777X-9 modellerini seçtim. 777X ‘in menzili 16 bin 170km, ötekinin 787-9‘un menzili ise 14 bin km. Fakat bu sınıftaki rüya tayyare Dreamliner iki sınıfta 296 yolcu taşıyabiliyor. Her iki uçakta ileri ya da gelecek nesil denilen teknolojilere haiz. 777X, ebatlarına karşın yakıt tasarrufu fazla bir tayyare. Bu tayyare halen Boeing’in büyük ticari başarı yakalayan 777 uçağından geliştirilmiş bir tayyare.
BOEING 777X
NASIL KARŞILAŞTIRACAĞIZ
Bu kıyaslamayı hazırlarken geniş çapta Sumit Singh adlı havacılık yazarının belirlediği noktalardan yararlandım. Bir şirket uzun menzilli ve bolca kapasite arıyorsa, kim bilir ihtiyaç duyulan şey şu anda kullanımda olan 777’dir. Peki ya 787 Dreamliner ? Açıkça muhteşem bir tayyare ve daha azca talep olan uzun mesafeli rotalar şeklinde orta ölçekli pazarlarda kullanışlı. Gene de Boeing 787 havayolları için yaklaşmakta olan ve teslimi 2025 yılına uzanan 777X’ten daha iyi bir seçim mi? Yatırımcılardan Boeing uçağı almak için 1 milyar doları olan yeni bir havayolu bulunduğunu düşünelim, hangi uçağı seçerdik? Organik olarak, bizlere dolarımızdan en fazla getiriyi sağlayabilecek ve rotalarımızda en kârlı olabilecek uçağı arayacağız. 777X hemen hemen hizmette değil ve yalnız varsayabiliriz. Bu yüzden, bu karşılaştırma için bu faktörü göz ardı edemeyiz.
BOEING 787-9
FAZLA YOLCU RİSKİ
Bu iki tayyare tipinin her ikisi de değişik versiyonlara haizdir ve en minik 787-8, en büyük 777-9’dan oldukça daha azca yolcu alır. Organik olarak, yalnız ikisini seçip kafa kafaya yerleştirmek mantıklı olmaz. Bu yüzden, her bir faktöre bakacağız ve hangisinin daha avantajlı olduğuna karar vereceğiz. Havayolları uçaklarını çoğu zaman sıralama fiyatından satın almadıklarını ve mühim indirimlerle tutarları yumuşattıklarını unutmamak önemlidir. Organik olarak, daha büyük tayyare en fazla yolcuyu taşıyacaktır. Sadece garip olan 787-10 ve 777X-8 arasındaki fark, yalnız 48 ek yolcu bu iki uçağı birbirinden ayırıyor ve neredeyse aynı boyuttalar (yalnız 777X’te daha büyük kanatlar var). Kanatların 7 metreden fazla kısmı yerde katlanıyor. Sıralama fiyatı 787’den 84.2 milyon dolar daha çok olan 777X, yalnız 48 yolcu için oldukça lüzumlu iyi bir yatırım değil (bu, jetin ömrü süresince ödenen her ek yolcu için 1,9 milyon dolar). Tüm havayollarının bilmiş olduğu şeklinde, daha büyük bir jetin doldurulması daha minik bir uçaktan daha zor olsa gerek. Tüm koltuklar satılmazsa yada mevsimsel talep ortadan kalkarsa, daha büyük bir 777-9’u çalıştırmak daha maliyetli olur. Büyük kapasite bir havayolunun hedefiyse, en iyi seçeneğiniz 777-9’dur. Bununla beraber, bir şirket daha iyi bir antak kalma arıyorsa ve minik bir uzlaşmaya aldırmıyorsa, 787-9 daha iyi bir seçim görünüyor olabilir. THY şu anda oldukça sayıda 787-9 uçağını başarı ile kullanıyor. Uçağın THY operasyonları için muhteşem bir menzili var. Hatta yapınak bu uçaklardan siparişlerin teslimatını zamanında yapamadığı için THY’nin gelişme hızı da yavaşlıyor. THY için 777X-9 şu anda lüzumlu değil. Fakat ileride Avustralya kıtasına direkt uçuşlar planlanırsa 777X olmazsa olmaz bir tayyare olabilir. Hep uzun uçuşlar icra eden Singapur Havayolları siparişi olan 14 tane 787-10 uçaklarını 11 tane 777X ile şimdiden değiştirdi. Genel bir kazanan seçmemiz gerekiyorsa, çoğu zaman 787 serisine yönelirdik. Daha ucuz bir satın alma fiyatı ve daha azca pahalı, daha talihli görünüyor. Bir 777X’in işini (tam kapasite ve aşırı menzil haricinde) gerçekleştirebilen bir 787 varyantı var ise, niçin havayolları fazla para harcasın? Boeing bu soruya karşılık imalatında ve tasarımında mühim gelişmeler kaydedilen 777X uçağının ticari havacılık endüstrisinde devrim yaratacağını korumak için çaba sarfediyor.
EN ERKEN 2025’TE PİYASADA OLACAK
Başlangıçta 777X’in havayollarına 2021 şeklinde erken bir tarihte katılacağı umuluyordu. Sadece küresel sıhhat krizinin ortasında beklentiler 2022’ye ertelendi. Bir takım başka itirazın arkasından şimdi 777X’in en erken 2025 senesinde piyasaya sürülmesi umut ediliyor.Bununla beraber, hizmete girişte bir gecikme olmasına karşın, seneler içinde ümit verici bir ilerleme kaydedilmiştir . Mesela, Eylül 2020’de GE Aviation’ın GE9X motoru için FAA (Federal Havacılık İdaresi) sertifikası almış olduğu doğrulandı.
787 CAM KENARI
ÖZELLİKLER
787-9
– Uzunluk: 63 metre
– Kanat açıklığı: 60 metre
– Ağırlık: 254 ton
– Yolcu kapasitesi: 296
777x BUSINESS KABİN
– Menzil: 13.950 km
– Motor: GEnx-1B/Trent 1000
– Sıralama fiyatı: 281.6 milyon dolar
787 KABİN EKONOMİ
777-X (9 modeli)
– Uzunluk: 69,79 metre
– Kanat açıklığı: Kanat uçları açıkken Yerde64,82 metre. Kanat uçları açıldığında kanat açıklığı 71.75m
– Yolcular: 426
– Menzil: 16,170 km
– Motor: GE9X
– Sıralama fiyatı: 422.2 milyon dolar
Yoruma kapalı.