Sayıları 7 milyona yaklaşan Emeklilikte Yaşa Takılanlar’da (EYT) SSK’lılar kadar memurlar da mağdur durumda.
Posta gazetesi yazarı Ekrem Sarısu, emeklilikte yaşa takılan memurlarla ilgili bilgileri bugün köşesinde yazdı.
“Kamu kesiminde çalışan ve genel olarak işgören olarak adlandırılan kesimin toplumsal güvenliği birkaç maddesi hariç yürürlükten kalkan Emekli Sandığı Kanunu hükümlerince sağlanmaktaydı. Toplumsal güvenlik reformu düzenlemelerinin yürürlüğe girmiş olduğu 8 Eylül 1999’dan ilkin işgören olanların emekli olma şartları ağırlaştırılarak emeklilik tarihleri uzatıldı.
EMEKLİ OLMA KOŞULLARI
1) 8 EYLÜL 1999’DAN ÖNCE
8 Eylül 1999’dan ilkin işgören olanlar;
- Hanım işgören 20 tam yıl (7200 gün) fiili hizmet süresi,
- Adam işgören 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresi şartlarıyla yaş haddi aranmadan emekli olabiliyorlardı. Ek olarak yaş haddinden emekli olmak için de;
- Hanım işgören 10 tam yıl (3600 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaşını doldurma,
- Adam işgören 10 tam yıl (3600 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaşını doldurma şartlarını sağlayarak emekli olabiliyorlardı.
2) 8 EYLÜL 1999-30 NİSAN 2008 ARASI
8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile Emekli Sandığı Kanunu’nda meydana getirilen değişiklikle memurlara emekli olmak için hizmet süresinin yanında yaş şartı da getirilerek emeklilik şartları oldukça ağırlaştırıldı. İlk kere 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 içinde işgören olanlar emekli olmak için;
- Hanım işgören 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresi ve 58 yaşını doldurma,
- Adam işgören 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaşını doldurma şartlarına doğal olarak tutuldu. Yaş haddinden emekli olmak için de;
- Hanım memurlar 15 tam yıl (5400 gün) fiili hizmet süresi ve 61 yaşını doldurma,
- Adam memurlar 15 tam yıl (5400 gün) fiili hizmet süresi ve 61 yaşın doldurma şartlarına doğal olarak tutulmaya başlandı.
16 YIL KAYBETTİ
ÖRNEK 1: 1 Ocak 1979 doğumlu olan Fatma Hanım, 15 Ağustos 1998 tarihinde işgören olarak çalışmaya başlamış olup 23 Mayıs 2002 itibarıyla 3 yıl 9 ay 8 gün hizmet süresi bulunmaktadır. Fatma Hanım’ın hizmet süresini 20 tam yıla tamamlamaya 16 yıl 2 ay 22 gün hizmet süresi vardır. Bu süre geçiş tablonun son sırasındaki ‘16 yıldan fazla 17 tam yıldan azca kalanlar’ aralığına girdiğinden Fatma Hanım emekli olmak için 55 yaşa doğal olarak bulunuyor.
Fatma Hanım toplam hizmet süresini 20 tam yıla tamamlaması şartıyla, 55 yaşını dolduracağı 1 Ocak 2034’te emekli olabilecek. 8 Eylül 1999’da 4447 sayılı yasa yürürlüğe konmasaydı şu demek oluyor ki EYT’li olmasaydı, Fatma Hanım, 20 tam yıl hizmet süresini dolduracağı 1 Ağustos 2018’de emekli olacakken, şimdi 16 yıl gecikmeyle 1 Ocak 2034’te emekli olacaktır.
11 YIL GECİKME
ÖRNEK 2: 15 Şubat 1977 doğumlu Mehmet Bey’in memuriyete başlama zamanı 15 Nisan 1999 olup 23 Mayıs 2002 itibarıyla 3 yıl 2 ay hizmet süresi vardır. Mehmet Bey’in hizmet süresini 25 tam yıla tamamlamak için 21 yıl 10 ay hizmet süresi eksiği vardır. Bu süre tablonun son sırasındaki ‘21.5 tam yıldan fazla, 22 tam yıl kalanlar’ aralığına girmiş olduğu için Mehmet Bey, emekli olmak için bu aralığın karşısında bulunan 58 yaşa doğal olarak bulunuyor.
Mehmet Bey hizmet süresini 25 tam yıla tamamlaması şartıyla 58 yaşını dolduracağı 15 Şubat 2035’te emekli olabilecek. Mehmet Bey’i EYT’li meydana getiren 4447 sayılı yasa çıkmasaydı, 25 senelik hizmet süresini dolduracağı 15 Nisan 2024’te emekli olabilecekken, şimdi ortalama 11 yıl geç olarak 15 Şubat 2035’te emekli olabilecek.
YENİ YASAYA TABİ OLANLAR
8 Eylül 1999 zamanı itibarıyla işgören olanlardan; Hizmet süresi şartını elde eden, şu demek oluyor ki hanım 20, adam 25 tam yıl fiili hizmet süresini dolduranların ve emekli olmak için aranan fiili hizmet süresini doldurmaya 2 tam yıldan azca kalanların yeni yasadan etkilenmeden eski şartlarla emekli olmaları benimsendi.
ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL ETMİŞTİ
4447 sayılı yasa ile Emekli Sandığı Kanunu’na eklenen ve kademeli geçiş hükümlerini düzenleyen geçici 205’inci madde hükmünün Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi üstüne 23 Mayıs 2002’de yürürlüğe konan 4759 sayılı yasa ile 5434 sayılı Kanunu’n geçici 205’inci maddesindeki kademeli geçiş hükümleri tekrardan düzenlendi ve bu kez kademelerin düzenlenmesinde 23 Mayıs 2002 zamanı itibarıyla olan hizmet süresi dikkate alındı. Düzenleme ile hanım memurların emekli olacağı tarih 17 yıla kadar, adam memurların 15 yıla kadar uzadı.
Yoruma kapalı.